Cuốn sách giáo khoa “Tiếng Việt lớp 5 – Cánh diều Tập 1” là người bạn đồng hành không thể thiếu đối với các bạn học sinh lớp 5 trong hành trình khám phá ngôn ngữ và nuôi dưỡng ước mơ. Với nội dung phong phú, từng bài học được thiết kế vừa gần gũi vừa thú vị, cuốn sách giúp các em học sinh không chỉ rèn luyện kỹ năng tiếng Việt mà còn trang bị những giá trị sống quý báu thông qua các câu chuyện và bài tập thực hành.

MỤC LỤC

Mục lục

Kí hiệu dùng trong sách trang 2

Chào các em trang 3

Măng non trang 4

1. Trẻ em như búp trên cành trang 5

• Chia sẻ và đọc: Thư gửi các học sinh trang 5
• Tự đọc sách báo: Đọc sách báo về trẻ em, quyền của trẻ em trang 7
• Viết: Viết đoạn văn giới thiệu một nhân vật văn học trang 7
• Nói và nghe: Trao đổi: Quyền của trẻ em trang 8
• Đọc: Chuyện một người thầy trang 9
• Luyện từ và câu: Từ đồng nghĩa trang 11
• Viết: Luyện tập viết đoạn văn giới thiệu một nhân vật văn học (Tìm ý, sắp xếp ý) trang 12
• Đọc: Khi bé Hoa ra đời trang 12
• Viết: Luyện tập viết đoạn văn giới thiệu một nhân vật văn học (Thực hành viết) trang 13
• Nói và nghe: Trao đổi: Em đọc sách báo trang 14
• Đọc: Tôi học chủ trang 14
• Luyện từ và câu: Luyện tập về từ đồng nghĩa trang 15
• Góc sáng tạo: Nội quy lớp học trang 16
• Tự đánh giá: Rất nhiều Mặt Trăng trang 17

2. Bạn nam, bạn nữ trang 19

• Chia sẻ và đọc: Lớp trưởng lớp tôi trang 19
• Tự đọc sách báo: Đọc sách báo về bình đẳng giới trang 21
• Viết: Tả người (Cấu tạo của bài văn) trang 22
• Nói và nghe: Trao đổi: Bạn nam, bạn nữ trang 24
• Đọc: Muôn sắc hoa tươi trang 24
• Luyện từ và câu: Dấu gạch ngang trang 26
• Viết: Luyện tập tả người (Quan sát) trang 27
• Đọc: Dây thun xanh, dây thun đỏ trang 28
• Viết: Trả bài viết đoạn văn giới thiệu một nhân vật văn học trang 29
• Nói và nghe: Trao đổi: Em đọc sách báo trang 30
• Đọc: Cuộc họp bí mật trang 30
• Luyện từ và câu: Luyện tập về dấu gạch ngang trang 32
• Góc sáng tạo: Chúng mình thật đáng yêu trang 33
• Tự đánh giá: Vì bức tranh tương lai có trẻ em gái trang 34

3. Có học mới hay trang 36

• Chia sẻ và đọc: Trái cam trang 36
• Tự đọc sách báo: Đọc sách báo về học và hành trang 38
• Viết: Luyện tập tả người (Tìm ý, lập dàn ý) trang 38
• Nói và nghe: Trao đổi: Học và hành trang 39
• Đọc: Làm thủ công trang 40
• Luyện từ và câu: Mở rộng vốn từ: Học hành trang 41
• Viết: Luyện tập tả người (Viết mở bài) trang 42
• Đọc: Hạt nảy mầm trang 43
• Viết: Luyện tập tả người (Viết kết bài) trang 45
• Nói và nghe: Trao đổi: Em đọc sách báo trang 45
• Đọc: Bầu trời mùa thu trang 46
• Luyện từ và câu: Quy tắc viết tên riêng nước ngoài trang 47
• Góc sáng tạo: Những bài học hay trang 48
• Tự đánh giá: Buổi sớm ở Mường Động trang 50

4. Có chí thì nên trang 52

• Chia sẻ và đọc: Sự tích dưa hấu trang 52
• Tự đọc sách báo: Đọc sách báo về ý chí, nghị lực trang 54
• Viết: Luyện tập tả người (Tả ngoại hình) trang 54
• Nói và nghe: Trao đổi: Gian nan thử sức trang 55
• Đọc: “Vua tàu thuỷ” Bạch Thái Bưởi trang 56
• Luyện từ và câu: Từ đa nghĩa trang 57
• Viết: Luyện tập tả người (Tả hoạt động, tính cách) trang 59
• Đọc: Tục ngữ về ý chí, nghị lực trang 60
• Viết: Luyện tập viết bài văn trang 61
• Nói và nghe: Trao đổi: Em đọc sách báo trang 62
• Đọc: Tiết mục thơ đọc trang 62
• Luyện từ và câu: Luyện tập về từ đa nghĩa trang 64
• Góc sáng tạo: Có công mài sắt, có ngày nên kim trang 65
• Tự đánh giá: Cậu bé Ko Sung trang 65

5. Ôn tập giữa học kì I trang 68

Cộng đồng trang 75

6. Nghề nào cũng quý trang 76

• Chia sẻ và đọc: Câu chuyện chiếc đồng hồ trang 76
• Tự đọc sách báo: Đọc sách báo về nghề nghiệp trang 78
• Viết: Viết đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc (Cấu tạo của đoạn văn) trang 78
• Nói và nghe: Trao đổi: Câu chuyện nghề nghiệp trang 80
• Đọc: Tiếng chổi tre trang 80
• Luyện từ và câu: Luyện tập tra từ điển trang 82
• Viết: Luyện tập viết đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc (Tìm ý, sắp xếp ý) trang 82
• Đọc: Hoàng tử nghề trang 83
• Viết: Luyện tập viết đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc (Thực hành viết) trang 84
• Nói và nghe: Trao đổi: Em đọc sách báo trang 85
• Đọc: Tìm việc trang 85
• Luyện từ và câu: Luyện tập tra từ điển (Tiếp theo) trang 86
• Góc sáng tạo: Bức tranh nghề nghiệp trang 87
• Tự đánh giá: Cô giáo em trang 87

7. Chung sức, chung lòng trang 89

• Chia sẻ và đọc: Hội nghị Diên Hồng trang 89
• Tự đọc sách báo: Đọc sách báo về tính đoàn kết trang 91
• Viết: Viết đoạn văn nêu ý kiến về một hiện tượng xã hội (Cấu tạo của đoạn văn) trang 91
• Nói và nghe: Trao đổi: Cùng nhau đoàn kết trang 92
• Đọc: Thư gửi Đại hội các dân tộc thiểu số miền Nam trang 93
• Luyện từ và câu: Đại từ trang 94
• Viết: Viết đoạn văn nêu ý kiến về một hiện tượng xã hội (Tìm ý, sắp xếp ý) trang 95
• Đọc: Cây phượng xóm Đông trang 96
• Viết: Trả bài viết đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc trang 98
• Nói và nghe: Trao đổi: Em đọc sách báo trang 98
• Đọc: Tiếng ru trang 99
• Luyện từ và câu: Luyện tập về đại từ trang 100
• Góc sáng tạo: Điều em muốn nói trang 101
• Tự đánh giá: Bài ca lời kiến trang 102

8. Có lí có tình trang 104

• Chia sẻ và đọc: Mồ côi xử kiện trang 104
• Tự đọc sách báo: Đọc sách báo về phân xử, hoà giải trang 106
• Viết: Luyện tập viết đoạn văn nêu ý kiến về một hiện tượng xã hội (Viết mở đoạn, kết đoạn) trang 107
• Nói và nghe: Trao đổi: Ý kiến của em trang 108
• Đọc: Người chăn dê và hàng xóm trang 108
• Luyện từ và câu: Luyện tập về đại từ (Tiếp theo) trang 110
• Viết: Viết đoạn văn nêu ý kiến về một hiện tượng xã hội (Viết thân đoạn) trang 111
• Đọc: Chuyện nhỏ trong lớp học trang 112
• Viết: Luyện tập viết đoạn văn nêu ý kiến về một hiện tượng xã hội (Thực hành viết) trang 113
• Nói và nghe: Trao đổi: Em đọc sách báo trang 114
• Đọc: Tấm bia các tông trang 114
• Luyện từ và câu: Kết từ trang 116
• Góc sáng tạo: Diễn kịch: Có lí có tình trang 117
• Tự đánh giá: Ai có lỗi? trang 117

9. Vì cuộc sống yên bình trang 120

• Chia sẻ và đọc: 32 phút giảnh sự sống trang 120
• Tự đọc sách báo: Đọc sách báo về trật tự, an ninh trang 122
• Viết: Viết đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc (Ôn tập) trang 122
• Nói và nghe: Trao đổi: Vì cuộc sống yên bình trang 123
• Đọc: Chủ công an trang 123
• Luyện từ và câu: Kết từ (Tiếp theo) trang 124
• Viết: Viết đoạn văn nêu ý kiến về một hiện tượng xã hội (Ôn tập) trang 126
• Đọc: 10 quy tắc an toàn khi ở nhà một mình trang 126
• Viết: Trả bài viết đoạn văn nêu ý kiến về một hiện tượng xã hội trang 128
• Nói và nghe: Trao đổi: Em đọc sách báo trang 128
• Đọc: Cao Bằng trang 129
• Luyện từ và câu: Mở rộng vốn từ: An ninh, an toàn trang 130
• Góc sáng tạo: Chung tay vì cuộc sống yên bình trang 131
• Tự đánh giá: Sang dương trang 132

10. Ôn tập cuối học kì I trang 134

Bảng tra cứu tên riêng nước ngoài trang 141

Bảng tra cứu từ ngữ trang 142 

Tóm tắt nội dung sách

Mở đầu là bài học “Trẻ em như búp trên cành,” các em sẽ tìm hiểu về quyền trẻ em, đồng thời phát triển lòng yêu thương và ý thức về sự quý giá của bản thân. Cuốn sách không chỉ là một công cụ để học tiếng Việt, mà còn là cầu nối giúp các em khám phá thế giới văn học với những nhân vật giàu cảm xúc và bài học sâu sắc. Thông qua phần “Viết đoạn văn giới thiệu một nhân vật văn học,” các em sẽ được rèn luyện khả năng viết lách, phát triển kỹ năng tổ chức và trình bày ý tưởng một cách mạch lạc và sáng tạo.

Cuốn sách còn đem lại những trải nghiệm thực tế qua các bài đọc cảm động như “Chuyện một người thầy,” “Làm thủ công” hay “Tiếng chổi tre,” giúp các em hiểu hơn về ý nghĩa của học tập, tình thầy trò, và công việc của những người xung quanh. Đặc biệt, các bài học về từ đồng nghĩa, dấu gạch ngang, và từ đa nghĩa không chỉ giúp mở rộng vốn từ mà còn giúp các em nắm vững quy tắc ngữ pháp một cách dễ dàng và thú vị.

Không chỉ dừng lại ở việc học ngôn ngữ, cuốn sách còn khơi gợi sự sáng tạo của các em thông qua phần “Góc sáng tạo” với những chủ đề như “Nội quy lớp học,” “Bức tranh nghề nghiệp,” hay “Chúng mình thật đáng yêu.” Đây là nơi các em được thỏa sức thể hiện tài năng sáng tạo, phát huy khả năng tưởng tượng, và bồi đắp niềm yêu thích học tập.

Phần “Nói và nghe” sẽ giúp các em rèn luyện khả năng giao tiếp, trao đổi về những chủ đề quan trọng như quyền trẻ em, bình đẳng giới, hay ý chí và nghị lực trong cuộc sống. Đây cũng là cơ hội để các em học cách lắng nghe, chia sẻ và tôn trọng ý kiến của bạn bè, góp phần xây dựng tinh thần đoàn kết và gắn bó trong lớp học.

Ngoài ra, cuốn sách còn có các bài tập ôn luyện như “Ôn tập giữa học kỳ” và “Ôn tập cuối học kỳ,” giúp các em củng cố kiến thức đã học một cách hệ thống và dễ hiểu, chuẩn bị tốt cho các kỳ thi sắp tới.

“Tiếng Việt lớp 5 – Cánh diều Tập 1” không chỉ là một cuốn sách giáo khoa, mà còn là người thầy dẫn dắt các em bước vào thế giới của tri thức, khám phá những giá trị nhân văn, và nuôi dưỡng tâm hồn trong sáng. Cuốn sách chính là cánh diều, đưa các em bay cao trên bầu trời ước mơ và khát vọng, hướng tới một tương lai tươi sáng đầy hứa hẹn.