Cuốn sách “Văn 9 Cánh Diều Tập 2” mở ra một hành trình khám phá sâu sắc về thế giới văn chương và nghệ thuật qua những tác phẩm đặc sắc của văn học truyền thống và hiện đại. Với cách tiếp cận linh hoạt và sáng tạo, cuốn sách này không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức văn học mà còn khơi dậy niềm đam mê viết lách và tư duy phản biện.

MỤC LỤC

6. Truyện truyền kì và truyện trinh thám

• Yêu cầu cần đạt – 3
• Kiến thức ngữ văn – 3
• Đọc hiểu văn bản – 5
• Chuyện người con gái Nam Xương (Nguyễn Dữ) – 5
• Vụ cải trang bất thành (Trích Sơ-lốc Hôm – Đoi-lơ) – 11
• Thực hành tiếng Việt: Biến đổi và mở rộng cấu trúc câu – 17
• Thực hành đọc hiểu – 19
• Dế chọi (Bồ Tùng Linh) – 19
• Viết: Viết truyện kể sáng tạo – 23
• Nói và nghe: Kể một câu chuyện tưởng tượng – 26
• Tự đánh giá – 28
• Gói thuốc lá (Thế Lữ) – 28
• Hướng dẫn tự học – 32

7. Thơ tám chữ và thơ tự do

• Yêu cầu cần đạt – 33
• Kiến thức ngữ văn – 33
• Đọc hiểu văn bản – 36
• Quê hương (Tế Hanh) – 36
• Bếp lửa (Bằng Việt) – 39
• Thực hành tiếng Việt: Các biện pháp tu từ chơi chữ, điệp thanh và điệp vần – 41
• Thực hành đọc hiểu – 43
• Chiều xuân (Anh Thơ) – 43
• Nhật kí đô thị hoá (Mai Văn Phấn) – 44
• Viết – 46
• Tập làm thơ tám chữ – 46
• Viết đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tám chữ – 48

8. Văn bản thông tin

• Yêu cầu cần đạt – 55
• Kiến thức ngữ văn – 56
• Đọc hiểu văn bản – 57
• Cầu thủ nhí và Cổ Đỗ Hủ (Theo khampha.hue.com.vn) – 57
• Quê nhà đi dịch tới hoà ngấm phố phường Hà Nội (Trần Đăng Khoa) – 61
• Thực hành tiếng Việt: Câu rút gọn và câu đặc biệt – 65
• Thực hành đọc hiểu – 66
• Đền Hấp, mẹ vẫn yên (Theo Quỳnh Trang) – 66
• Viết: Viết bài văn nghị luận xã hội về một vấn đề cần giải quyết – 70
• Nói và nghe: Phong văn bản – 72
• Tự đánh giá – 74
• Di tích lịch sử Địa đạo Củ Chi (Theo special.vietnam.vn) – 74
• Hướng dẫn tự học – 77

9. Bi kịch và truyện

• Yêu cầu cần đạt – 78
• Kiến thức ngữ văn – 78
• Đọc hiểu văn bản – 80
• Sống, hãy không sống? (Trích vở kịch Ham-lét – Sếch-xpia) – 80
• Người thầy bây giờ (Mưu-phai) – 86
• Thực hành tiếng Việt: Sự phát triển của ngôn ngữ nghĩa mới và từ ngữ mới – 92
• Thực hành đọc hiểu – 93
• Đinh công và hẻ cũ (Trích vở kịch Kim tiền – Vũ Huy Đức) – 93
• Viết: Phân tích một tác phẩm kịch – 98
• Nói và nghe: Thảo luận về một vấn đề đáng quan tâm trong đời sống – 100
• Tự đánh giá – 102
• Chị tôi (Nguyễn Thị Thu Huệ) – 102
• Hướng dẫn tự học – 105

10. Nghị luận văn học

• Yêu cầu cần đạt – 106

• Kiến thức ngữ văn – 106

• Đọc hiểu văn bản – 108

• Nỗi niềm về “Chuyện người con gái Nam Xương” (Nguyễn Văn Chữ) – 108

• Về truyện “Làng” của Kim Lân (Nguyễn Đăng Lỏng) – 112

• Thực hành tiếng Việt: Một số lưu ý về trích dẫn văn liệu để tránh đạo văn – 116

• Thực hành đọc hiểu – 117

• Phân tích bài “Khóc Dương Khuê” (Hoàng Hữu Yên) – 117

• Viết: Quang cảnh hoặc ý kiến về một sản phẩm hay một hoạt động – 121

• Nói và nghe: Trình bày rõ ý kiến về một sự việc có tính thời sự – 124

• Tự đánh giá – 126

• Hình ảnh con thuyền, người dân chài trong bài thơ “Quê hương” (Lê Huy Bắc) – 126

• Hướng dẫn tự học – 128

• Tổng kết về văn học – 129

• Tổng kết về tiếng Việt – 134

• Ôn tập và đánh giá cuối học kì II – 141

• Sổ tay hướng dẫn đọc, viết, nói và nghe – 147

• Bảng tra cứu ngữ văn – 150

• Bảng tra cứu tên riêng nước ngoài – 152

• Bảng tra cứu yếu tố Hán Việt thông dụng – 154

Bài 6: Truyện truyền kỳ và truyện trinh thám

Tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” đưa người đọc trở lại với câu chuyện cảm động về số phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Bên cạnh đó, tác phẩm “Vụ cải trang bất thành” mang đến sắc thái hấp dẫn của dòng truyện trinh thám, kích thích sự tò mò và tư duy logic.

Bài 7: Thơ tám chữ và thơ tự do

Bài học này sẽ đưa học sinh vào thế giới thơ ca phong phú với những vần thơ tám chữ đầy cảm xúc như “Quê hương” và “Bếp lửa”. Đặc biệt, học sinh còn được tự tay sáng tác và viết những đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về các bài thơ, giúp các em bồi đắp tình yêu với nghệ thuật ngôn từ.

Bài 8: Văn bản thông tin

Khám phá các di tích văn hóa lịch sử như Quần thể di tích Cố đô Huế hay nhìn ngắm Hà Nội qua góc nhìn của nhà văn Tô Hoài, học sinh không chỉ mở rộng kiến thức mà còn được rèn luyện khả năng viết văn bản nghị luận xã hội về các vấn đề trong đời sống.

Bài 9: Bi kịch và truyện

Những tác phẩm bi kịch sâu lắng như “Sống, hay không sống?” và “Người thứ bảy” sẽ mang đến cho học sinh những trải nghiệm suy tư về cuộc đời và nhân sinh, tạo cơ hội cho các em phân tích tác phẩm kịch và thảo luận những vấn đề đáng quan tâm.

Bài 10: Nghị luận văn học

Học sinh sẽ có cơ hội tìm hiểu sâu hơn về tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” và “Làng” của Kim Lân, đồng thời được hướng dẫn cách phân tích văn bản một cách sắc bén, từ đó nâng cao kỹ năng nghị luận và trình bày ý kiến về những sự kiện thời sự.

Cuốn sách này không chỉ là tài liệu học tập, mà còn là cầu nối đưa học sinh đến gần hơn với thế giới văn học phong phú, giúp các em phát triển kỹ năng đọc hiểu, phân tích, và sáng tạo văn chương.