Cuốn sách “Ngữ Văn lớp 12 tập 1 – Cánh Diều” cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản và sâu sắc về các thể loại văn học, giúp các em phát triển khả năng phân tích và cảm thụ văn chương.

Mục lục

Bài Mở đầu
Yêu cầu cần đạt (trang 5)
Nội dung sách Ngữ văn 12 (trang 5)
Học đọc (trang 5)
Học viết (trang 8)
Thực hành tiếng Việt (trang 8)
Học nói và nghe (trang 9)
Tổng kết (trang 10)

Truyện truyền kì và truyện ngắn hiện đại
Yêu cầu cần đạt (trang 12)
Kiến thức ngữ văn (trang 12)
Đọc
Đọc hiểu văn bản
Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (Trích Truyền kì mạn lục – Nguyễn Dữ) (trang 14)
Muối của rừng (Nguyễn Huy Thiệp) (trang 20)
Thực hành đọc hiểu
Chiếc thuyền ngoài xa (Nguyễn Minh Châu) (trang 25)
Thực hành tiếng Việt: Ngôn ngữ trang trọng và ngôn ngữ thân mật (trang 33)
Viết: Viết bài nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện (trang 35)
Nói và nghe: Trình bày về so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện (trang 41)
Tự đánh giá: Hai cõi U Minh (Sơn Nam) (trang 43)
Hướng dẫn tự học (trang 46)

Nhật kí, phóng sự, hồi kí

Yêu cầu cần đạt (trang 47)
Kiến thức ngữ văn (trang 47)
Thực hành đọc hiểu
Nhật kí Đặng Thùy Trâm (Đặng Thùy Trâm) (trang 49)
Khúc tráng ca nhà giàn (Xuân Ba) (trang 53)
Quyết định khó khăn nhất (Trích Điện Biên Phủ – điểm hẹn lịch sử – Võ Nguyên Giáp) (trang 60)
Thực hành tiếng Việt: Ngôn ngữ trang trọng và ngôn ngữ thân mật (Tiếp theo) (trang 66)
Viết: Viết bài nghị luận về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ (trang 67)
Nói và nghe: Thuyết trình về một vấn đề liên quan đến cơ hội và thách thức đối với đất nước (trang 70)
Tự đánh giá: Một lít nước mắt (Ki-tô A-ya) (trang 71)
Hướng dẫn tự học (trang 74)

Hài kịch

Yêu cầu cần đạt (trang 75)
Kiến thức ngữ văn (trang 75)
Đọc
Đọc hiểu văn bản
Quan thanh tra (Gô-gôn) (trang 78)
Thực thi công lí (Trích Người lái buôn thành Vơ-ni-do-Sếch-xpia) (trang 85)
Thực hành đọc hiểu
Loạn đến nơi rồi (Trích Mùa hè ở biển – Xuân Trình) (trang 91)
Thực hành tiếng Việt: Lỗi lô gích, câu mơ hồ và cách sửa (trang 99)
Viết: Viết báo cáo kết quả của bài tập dự án (trang 100)
Nói và nghe: Trình bày báo cáo kết quả của bài tập dự án (trang 104)
Tự đánh giá: Tiển tội nghiệp của tôi ơi (Trích Lão hà tiện – Mô-li-e) (trang 105)
Hướng dẫn tự học (trang 108)

Văn tế, thơ

Yêu cầu cần đạt (trang 109)
Kiến thức ngữ văn (trang 109)
Đọc
Đọc hiểu văn bản
Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc (Nguyễn Đình Chiểu) (trang 112)
Thực hành đọc hiểu
Việt Bắc (Tố Hữu) (trang 117)
Lưu biệt khi xuất dương (Phan Bội Châu) (trang 122)
Tây Tiến (Quang Dũng) (trang 124)
Thực hành tiếng Việt: Biện pháp tu từ nghịch ngữ (trang 126)
Viết: Viết thư trao đổi công việc hoặc một vấn đề đáng quan tâm (trang 127)
Nói và nghe: Tranh luận về một vấn đề có những ý kiến trái ngược nhau (trang 130)
Tự đánh giá: Mưa xuân (Nguyễn Bính) (trang 133)
Hướng dẫn tự học (trang 135)

3. Hài kịch

• Yêu cầu cần đạt (trang 136)
• Kiến thức ngữ văn (trang 136)
• Đọc
  • Đọc hiểu văn bản
    • Quan thanh tra (Gô-gôn) (trang 138)
    • Thực thi công lí (Trích Người lái buôn thành Vơ-ni-do-Sếch-xpia) (trang 143)
  • Thực hành đọc hiểu
    • Loạn đến nơi rồi (Trích Mùa hè ở biển – Xuân Trình) (trang 147)
• Thực hành tiếng Việt: Lỗi lô gích, câu mơ hồ và cách sửa (trang 152)
• Viết: Viết báo cáo kết quả của bài tập dự án (trang 153)
• Nói và nghe: Trình bày báo cáo kết quả của bài tập dự án (trang 155)
• Tự đánh giá: Tiển tội nghiệp của tôi ơi (Trích Lão hà tiện – Mô-li-e) (trang 157)
• Hướng dẫn tự học (trang 159)

4. Văn tế, thơ

• Yêu cầu cần đạt (trang 160)
• Kiến thức ngữ văn (trang 160)

5. Văn nghị luận

• Yêu cầu cần đạt (trang 165)
• Kiến thức ngữ văn (trang 165)
• Đọc
  • Đọc hiểu văn bản
    • Văn học và tác dụng chiều sâu trong việc xây dựng nhân cách văn hóa con người (Hoàng Ngọc Hiến) (trang 166)
    • Toàn cầu hóa và bản sắc văn hóa dân tộc (Phan Hồng Giang) (trang 171)
  • Thực hành đọc hiểu
    • Phân tích bài thơ “Việt Bắc” (Nguyễn Văn Hạnh) (trang 175)
• Thực hành tiếng Việt: Tôn trọng và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trong học tập và nghiên cứu (trang 180)
• Viết: Viết bài nghị luận về một vấn đề có liên quan đến tuổi trẻ (trang 181)
• Nói và nghe: Nghe thuyết trình một vấn đề văn học (trang 183)
• Tự đánh giá: Hẹn hò với định mệnh (Diễn văn Độc lập – Gia-oa-hác-lan Nê-ru) (trang 185)
• Hướng dẫn tự học (trang 187)
• Ôn tập và tự đánh giá cuối học kì I (trang 188)
• Bảng tra cứu từ ngữ (trang 193)
• Bảng tra cứu tên riêng nước ngoài (trang 195)

Giới thiệu sách

Bài 1, “Truyện truyền kì và truyện ngắn hiện đại”, giới thiệu hai thể loại văn học với những đặc điểm riêng biệt. Học sinh sẽ tìm hiểu về nguồn gốc, cấu trúc, cũng như cách thể hiện nội dung và ý nghĩa của các tác phẩm, từ đó nhận ra sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại trong văn học.

Bài 2, “Nhật kí, phóng sự, hồi kí”, giúp học sinh nắm vững các thể loại văn bản ghi chép, ghi nhận lại những trải nghiệm cá nhân và sự kiện lịch sử. Các em sẽ học cách viết và phân tích những văn bản này, từ đó phát triển kỹ năng viết và cảm nhận sâu sắc hơn về cuộc sống.

Bài 3, “Hài kịch”, mang đến cái nhìn thú vị về thể loại sân khấu, nơi tiếng cười trở thành công cụ để phản ánh xã hội và nhân tình thế thái. Học sinh sẽ được tìm hiểu về cấu trúc, nhân vật và thông điệp trong các tác phẩm hài kịch, cũng như vai trò của hài kịch trong đời sống văn hóa.

Bài 4, “Văn tế, thơ”, khám phá những thể loại văn học gắn liền với cảm xúc và nghi lễ, đặc biệt là trong văn hóa truyền thống. Học sinh sẽ tìm hiểu về cách sử dụng ngôn ngữ biểu cảm và hình ảnh trong văn tế và thơ, từ đó thấy được giá trị nghệ thuật và ý nghĩa sâu sắc của những tác phẩm này.

Bài 5, “Văn nghị luận”, cung cấp cho học sinh những kỹ năng cần thiết để viết và phân tích văn bản nghị luận. Các em sẽ học cách xây dựng lập luận, dẫn chứng và trình bày ý kiến một cách thuyết phục, giúp phát triển khả năng tư duy phản biện và lập luận.

Cuốn sách không chỉ trang bị cho học sinh kiến thức văn học mà còn khuyến khích các em phát triển tư duy, sáng tạo và khả năng viết lách trong nhiều thể loại khác nhau.